ဘ၀ေနနည္းစြမ္းရည္မ်ား

Life Skills ႏွင္႕ပတ္သတ္၍ဘ၀ေနနည္းစြမ္းရည္ ဟုအမည္ေပးလွ်က္ စာေရးသူ အနည္းငယ္ တင္ျပခ်င္ပါသည္ ၊ ဘ၀မွာ ေနထိုင္ဖို႕အတြက္ ဘ၀ေနနည္းစြမ္းရည္သည္အလြန္အေရးၾကီးပါ သည္ ၊ အထက္ပါစြမ္းရည္မွာ ႏွစ္မ်ိဳးေတြ႕ရမည္ျဖစ္သည္ တစ္မ်ိဳးက The ability to Adjust ျဖစ္ျပီး ေနာက္တစ္မ်ိဳးက Adopt good behavior ျဖစ္သည္ ။ မိမိတို႕၏ကိုယ္ပိုင္ စြမ္းရည္ ကို မွ်မွ် တတ မွန္မွန္ကန္ကန္ အသံုးျပဳတတ္ဖို႕ (၁) အေရးၾကီးပါသည္ ။လူတိုင္းလူတိုင္တြင္ ကိုယ္ပိုင္စြမ္းရည္ ကိုယ္စီရွိၾကသည္ ထိုကဲ႕သို႕ေသာ ကိုယ္ပိုင္စြမ္းရည္ကို မွန္မွန္ကန္ကန္ ႏွင္႕မွ်မွ်တတ အသံုးခ်ေသာအခါ လူသည္ ေအာင္ျမင္မႈ႕ဆီသို႕ ဦးတည္၍ ေဘးဒုကၡ ေပါင္းမွ လြတ္ေျမာက္ႏိုင္၏ ။

သို႕ေသာ္တစ္လြဲအသံုးခ်မိလွ်င္ကား အႏၱရာယ္ ႏွင္႕ အခက္ခဲ႕မ်ား ဆင္းရဲဒုကၡမ်ားကို ရင္ဆိုင္ရမည္ျဖစ္သည္ ။ ဥပမာ
ျပရလွ်င္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ မိမိရရွိထားေသာညာဏ္ကို မွန္မွန္ကန္ကန္ အသံုးခ်ႏိုင္ ေသာေၾကာင္း သတၱ၀ါေ၀ေနယ် ဒုကၡအေပါင္းမွလြတ္ေျမာက္ျပီး ေအးခ်မ္းမႈ႕ကိုု ရရွိ ခံစား ႏိုင္ၾကရ၏ ၊ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္တိုင္ကလည္း မိမိ၏စြမ္းရည္ကို မွန္မွန္ကန္ကန္္ ၊ မွ်မွ်တတ အသံုးျပဳလွ်က္ ဉာဏ္လမ္းေၾကာင္းေပၚသို႕ ေလွ်ာက္လွမ္းလာခဲ့သည္မွာ အားလံုးအသိပင္ျဖစ္ပါသည္ ။
ျမတ္စြာဘုရားရွင္ တရားေဟာေသာအခါ ပုဂၢလဇၩာသယ ဟု ေခၚေသာတရားနာေသာ ပုဂၢိဳလ္၏ အလုိ ဆႏၵကို ၾကည္႕၍ တရားခ်ီျမႇင္႕ေတာ္မူသည္ ၊ ဤသည္မွာ လည္း ျမတ္စြာ ဘုရားရွင္သည္ မိမိ၏ ဉာဏ္စြမ္းရည္ကို မွန္မွန္ကန္ကန္
မွ်မွ်တတ အသံုးျပဳျခင္း တစ္မ်ိဳး ပင္ျဖစ္ပါသည္ ။ ထို႕ေၾကာင္းလည္းျမတ္စြာဘုရားရွင္ႏွင္႕ေတြ႕ေသာ ပုဂၢိဳလ္တိုင္းသည္ ဘုရားရွင္ေဟာေသာတရားေတာ္ကို ေက်နပ္ႏွစ္သက္စြာလက္ခံလွ်က္ တရားထူး တရားျမတ္ကိိုရသြားၾကသည္သာမ်ားလွသည္ ။ လူ႕ဘ၀တြင္လည္း မိမိတို႕ ၏ စြမ္းရည္ကို မွန္မွန္ကန္ကန္ မွ်မွ်တတ အသံုးခ်ေသာေၾကာင္း ေန႕စဥ္ဘ၀ အခက္ခဲမ်ားကို ေက်ာ္လႊား ႏိုင္ကာ ဘ၀လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို အခ်ိန္ကုန္လူပန္း သက္သာစြာျဖင္႕ျဖ ည္႕ ဆည္းႏိုင္၏ ။
ေနာက္တစ္မ်ိဳးက Adopt good behavior ျဖစ္သည္ ေကာင္းေသာ အမႈအက်င့္မ်ားကို ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ ေလ႕က်င္႕ ယူရ မည္ျဖစ္သည္ ။ ဗုဒၶဘာသာေရးရႈ႕ေဒါင့္မွ တင္ျပ ရလွ်င္ ကာယကံ၊ ၀စီကံ ၊မေနာကံ ၊ ကိုယ္ ၊ႏႈတ္ ၊ စိတ္ တို႕ကို အျပစ္ကင္းစင္သန္႕ရွင္း စင္ၾကည္ေအာင္ ေလ႕က်င္႕ယူရမည္ဟုဆိုလိုပါသည္ ။
လူ႕မႈ႕ေရးနယ္ပယ္မွၾကည္လွ်င္ စနစ္တက်၀တ္စားဆင္ယင္မႈ႕သည္ လည္း ဘ၀ေနနည္း စြမ္းရည္တစ္မ်ိဳးပင္ျဖစ္ပါသည္ ။ တစ္ခ်ိဳ႕က ေနရာတကာမွာ ေခတ္မွီတယ္ဟုအထင္ျဖင္ မေတာ္မေရာ္မ်ားကို၀တ္ဆင္ေလ့ရွိ၏ ။ ထိုသို႕၀တ္ဆင္ျခင္းမွာ ေခတ္မွီျခင္းမဟုတ္ေခ် စင္စစ္ ဘ၀ေနနည္းစြမ္းရည္ကိုမွားယြင္းစြာအသံုးခ်မႈ႕သာ ၊ သင္႕ေတာ္ေသာေနရာ၌ သင္႕ေတာ္ေသာ ၀တ္စားဆင္ယင္မႈ႕မ်ိဳးသာျဖစ္သင္႕သည္။ တစ္စံုတစ္ဦးမွအရက္ေသာက္ရန္ သို႕မဟုတ္ မေကာင္းမႈ႕ျပဳလုပ္ရန္ လာေရာက္ ဆြဲေဆာင္ လွ်င္လည္း ႏႈတ္ျဖင္႕ပြင္႕ပြင္႕လင္းလင္း ျငင္း ဆိုရမည ္ မိမိ၏ခံစားမႈ႕ကို ထုတ္ေဖာ္ရမည္ အားနာ၍ လိုက္သြားရသည္႕အျဖစ္မ်ိဳး မျဖစ္ေစရ။ မိမိ၏မိတ္ေဆြ ၊ မိသားစုမ်ားႏွင္႕ တစ္ျခားလူမ်ားအေပၚတြင္ ေျပျပစ္ေသာဆက္ဆံမႈ႕မ်ိိဳး ကိုျပဳက်င္႕ရမည္ ။ ျပႆနာကို ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းရမည္ ။ အထက္ပါေဖာ္ျပခ်က္မွာလူမႈ႕ေရးနယ္ပယ္တြင္ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ လိုက္နာက်င့္ၾကံရမည့္ ဘ၀ေနနည္းစြမ္းရည္မ်ားပင္ျဖစ္ ၾကပါသည္ ။
အဓိကက်ေသာ ဘ၀ေနနည္းစြမ္းရည္မ်ားမွာ
(၁) မိမိကိုယ္ကိုနားလည္ျခင္း Self Awareness
(၂) ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ျခင္း Decision Making
(၃) ျပႆနာေျဖရွင္းျခင္း Problem Solving
(၄) ေ၀ဖန္ဆန္းစစ္ျခင္း Analytical Thinking
(၅) တီထြင္ၾကံဆမႈ႕ Creative Thinking
(၆) တစ္ဖက္လူ၏ခံစားခ်က္ကိုနားလည္ျခင္း ကိုေဖာ္ျပျခင္း Interpersonal relationship / Showing Empathy
(၇) ထိေရာက္ေသာဆက္သြယ္ေရး Effective Communication
(၈) လူ႕၀တ္တရားမ်ား Social Responsibility
(၉) တစ္ပါးသူ၏ ခံစားခ်က္ကို ခံစားနားလည္ျခင္း Copying with Emotions
(၁၀) တစ္ပါးသူ၏ စိတ္ဖိစီးမႈ႕ကိုခံစားနားလည္ျခင္း Copying with Stress .
အထက္ေဖာ္ျပပါအရာမ်ားသည္ အေရးပါေသာ ဘ၀ေနနည္းစြမ္းရည္မ်ားျဖစ္ၾကပါသည္ ။
ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား၏ဘ၀ေနနည္းမ်ားမွာေအာက္ေဖာ္ျပပါတရားမ်ားအားေနစဥ္ဘ၀တြင္အသံုးခ်လွ်က္ေနထိုင္ရွင္သန္ျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္ ။
မဂၤင္ (၈) ပါး
၁ ။ သမၼာ၀ါစာ ၂ ။ သမၼာကမၼႏၱ ။ ၃ သမၼာအာဇီ၀ ၄။ သမၼာ၀ါယမ ၅။ သမၼာဒိ႒ိ ၆။ သမၼာသကၤပၸ ၇။ သမၼာသတိ ၈။ သမၼာသမာဓိ ။
ျဗဟၼ၀ိဟာရတရားေလးပါး (၄)ပါး
၁။ ေမတၱာ
၂ ။ ကရုဏာ
၃ ။ မုဒိတာ
၄ ။ ဥေပကၡ
သစၥာေလးပါး
ငါးပါးသီလ
၁ ။ သူတစ္ပါးအသက္ကိုသတ္ျခင္းမွေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း
၂ ။သူတစ္ပါးမေပးေသာဥစၥာကိုခိုးယူျခင္းမွေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း
၃။ သူမ်ားသားမယားအားလြန္က်ဴးျခင္းမွေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း
၄ ။ လိမ္ညာေျပာဆိုျခင္းမွေရွာင္ၾကည္ျခင္း
၅ ။ မူယစ္ေသစာ္ေသာက္ျခင္းမွေရွာင္ၾကည္ျခင္း
ဤတရားမ်ားသည္ဗုဒၶဘာသာရႈ႕ေဒါင္႕မွ ဘ၀ေနနည္းစြမ္းရည္တရားမ်ားျဖစ္ ပါသည္ အထက္ပါတရားမ်ားကိုေန႕စဥ္ဘ၀တြင္အသံုးခ်ျခင္းျဖင္႕ ဆင္းရဲအေပါင္းမွလြတ္ေျမာက္လွ်က္ ေလာကီ ၊ေလာကုတၱရာႏွစ္ျဖာေသာအက်ိဳးတရားမ်ားကိုရရွိေစႏိုင္၏ ။

မွတ္ခ်က္ ။ အထက္တြင္ေဖာ္ျပထားေသာအဓိကက်ေသာဘ၀ေနနည္းစြမ္းရည္(၁၀)ခ်က္ႏွင္႕ပတ္သက္၍ ဆက္လက္ေဖာ္ျပေပးသြားပါမည္ ။